Peil.onderwijs Mondelinge Taalvaardigheid 2023-2024: mondelinge taalvaardigheid eind (speciaal) basisonderwijs en speciaal onderwijs en het onderwijsleerproces.
In dit peilingsonderzoek wordt de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen van groep 8 in het basisonderwijs en schoolverlaters in het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs en het onderwijs in mondelinge taalvaardigheid onderzocht. De gespreks-, spreek- en luistervaardigheid van leerlingen wordt gemeten met verschillende taken. Daarnaast worden vragenlijsten afgenomen bij de leerlingen, hun leerkrachten en schoolleiders om informatie te verzamelen over achtergrondkenmerken en het onderwijsleerproces.
De Inspectie van het Onderwijs zet onder de naam Peil.Onderwijs jaarlijks peilingsonderzoeken uit. Met de peilingsonderzoeken worden periodiek gegevens verzameld over het onderwijsaanbod en de onderwijsresultaten in het (speciaal) basisonderwijs, het voortgezet (speciaal) onderwijs en het speciaal onderwijs.
Het peilingsonderzoek Mondelinge Taalvaardigheid brengt de mondelinge taalvaardigheid van groep 8 leerlingen in het basisonderwijs en schoolverlaters in het speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs in kaart. Ook wordt inzicht verkregen in het onderwijsleerproces binnen deze typen onderwijs (inclusief de verschillen en overeenkomsten).
De onderzoeksvragen die centraal staan betreffen het niveau van de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen en trends over de tijd hierin, inzicht in het onderwijsleerproces en de samenhang tussen de leerlingprestaties en leerling-, leerkracht- en schoolkenmerken (inclusief het onderwijsleerproces). De gespreks-, spreek- en luistervaardigheid van leerlingen wordt gemeten met verschillende taken. De taken bestaan uit een woordenschattoets die alle leerlingen van de klas digitaal invullen en een luistertoets die in veel scholen klassikaal worden afgenomen. Daarnaast voert een deel van de leerlingen buiten het klaslokaal maximaal 2 taken uit, in groepjes of individueel. Dit kunnen gespreks-, spreek- of luistertaken zijn. Voorbeelden hiervan zijn: het gezamenlijk oplossen van een raadsel (gesprekstaak) of het navertellen van een fragment van het jeugdjournaal (spreektaak).
Daarnaast worden vragenlijsten afgenomen bij de leerlingen, hun leerkrachten en schoolleiders om informatie te verzamelen over algemene en domeinspecifieke achtergrondkenmerken en het onderwijsleerproces.
Met de resultaten kunnen op stelselniveau uitspraken worden gedaan over de mondelinge taalvaardigheid van leerlingen. Daarnaast bieden ze aanknopingspunten voor een dialoog over de inhoud en kwaliteit van het mondelinge taalonderwijs in het Nederlandse (speciaal) basisonderwijs en speciaal onderwijs.
Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met Cito en KBA Nijmegen.
