Peilingsonderzoek leesvaardigheid in het mbo
In het najaar van 2026 wordt een peilingsonderzoek uitgevoerd naar de leesvaardigheid van eerstejaars mbo-studenten op niveau 2, 3 en 4. We onderzoeken hoe het gesteld is met de kennis, houding en vaardigheden van deze studenten op het gebied van leesvaardigheid. Ook zal worden gezocht naar verbanden tussen de leesprestaties en algemene kenmerken van studenten. Bovendien geeft het peilingsonderzoek zicht op het leesonderwijs dat op de opleidingen aangeboden wordt.
Peil.Onderwijs: Leesvaardigheid
De Inspectie van het Onderwijs zet ieder schooljaar onder de naam Peil.Onderwijs peilingsonderzoeken uit. Deze onderzoeken helpen bij het identificeren van sterke punten en verbeterpunten in het curriculum en de onderwijspraktijk en vormen daarmee de basis voor gesprekken tussen docenten, schoolleiders, beleidsmakers en andere betrokkenen bij het onderwijs. Door systematisch te meten hoe leerlingen presteren op verschillende vakgebieden, ontstaat er een gedeeld beeld van waar het onderwijs goed functioneert en waar aanpassingen nodig zijn. In het studiejaar 2026-2027 wordt er voor het eerst onderzoek gedaan naar de leesvaardigheid van studenten in het mbo. Ter voorbereiding op dit onderzoek wordt in het voorjaar van 2025 een proefmeting uitgevoerd.
Leestoets en vragenlijsten
Het peilingsonderzoek meet de leesvaardigheid van mbo-studenten met voor het onderzoek ontwikkelde instrumenten die aansluiten bij de beroepsgerichte context van het mbo. Het instrumentarium bestaat uit een leestoets en vragenlijsten voor studenten, docenten Nederlands en opleidingsmanagers. Alle instrumenten zijn gebaseerd op de Domeinbeschrijving leesvaardigheid mbo en de literatuurstudie naar effectief leesonderwijs in het mbo.
Omvang en opbrengsten
Er zullen ongeveer 4.000 studenten van verschillende mbo-instellingen en -opleidingen deelnemen aan het onderzoek. Het onderzoek richt zich op mbo-niveau 2, 3 en 4, en op zowel bol-studenten als bbl-studenten. Deelnemende instellingen krijgen een instellingsrapportage waarin de prestaties van de studenten en enkele relevante studentkenmerken (bijv. leesplezier) en kenmerken van het onderwijsleerproces worden teruggekoppeld. De landelijke resultaten worden eind 2027 uitgewerkt in een technische rapport dat wordt aangeboden aan de Inspectie van het Onderwijs. De publieksrapportage die volgt in 2028 geeft beleidsmedewerkers en onderwijsinstellingen op een betrouwbare manier inzicht in de leesprestaties van studenten in het mbo en in het leesonderwijs dat op de opleidingen aangeboden wordt. Onderzoeksconsortium Het onderzoek wordt uitgevoerd door een consortium van onderzoekers van het Expertisecentrum Nederlands, het Expertisecentrum beroepsonderwijs (ECBO) en Cito.