Er zijn verschillende redenen waarom de taal- en leesontwikkeling van kinderen onder druk kan staan. De oorzaken kunnen liggen in externe omgevingskenmerken van het kind of te maken hebben met interne kindkenmerken. In beide gevallen kan een kind een extra ondersteuningsbehoefte hebben in het onderwijs en/of de voorschoolse periode.

Wat biedt het EN?

Bij het Expertisecentrum Nederlands zijn we alert op verschillende mogelijkheden om alle kinderen kansrijker te laten leren. Dat doen we bijvoorbeeld op het terrein van Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) via De Taallijn, een aanpak met een doorlopende lijn van peuterspeelzaal naar het basisonderwijs. Voor pedagogisch medewerkers schreven we dit kennisdossier over de taalontwikkeling van het jonge kind en werkten we mee aan de ontwikkeling en uitrol van TINK, een training die gericht is op interactievaardigheden in de kinderopvang.

Educatief partnerschap met ouders is een thema dat daaraan nauw is verwant. Kijk bijvoorbeeld eens naar ons onderzoek over het betrekken van ouders bij VVE-programma's ten tijde van COVID-19 en de lessen die we daaruit kunnen trekken over het online én offline bereiken van ouders van jonge kinderen. I

In het licht van het onderwijskansenbeleid (OAB) maken we deel uit van de Werkplaats Onderwijskansen Arnhem Nijmegen, waarin we samen met scholen en andere kennisinstellingen (ontwerpgericht) onderzoek doen om kansengelijkheid te bevorderen.

Op het gebied van hoogbegaafdheid voeren we een onderzoek uit naar werkzame mechanismes en condities die een rol spelen in het onderwijs voor (hoog)begaafde leerlingen. Voor het Samenwerkingsverband VO-VSO Nijmegen e.o. voerden we een monitoronderzoek uit naar de loopbanen leerlingen die deelnamen aan arrangementen voor (hoog)begaafde leerlingen. Binnen het programma Dyslexie Centraal schreven we een blog over hoogbegaafdheid en leesproblemen en vanuit School aan Zet schreven we een advies over gespreksvoering met excellente leerlingen.

Met het speciaal onderwijs doen we praktijkgerichte onderzoeksprojecten met concrete opbrengsten, zoals:

  • de website TOS in Beeld, voor leerkrachten in het (s)bo die een leerling in de klas hebben met een taalontwikkelingsstoornis
  • een handreiking voor succesvolle communicatie in het po en so, met aanwijzingen voor de inzet van ondersteunde communicatie
  • Goal Attainment Scaling, een instrument voor formatieve evaluatie bij leerlingen met een ondersteuningsbehoefte
  • Informatie voor leerkrachten in het onderwijs aan kinderen met een visuele beperking die meer willen weten over het aanleren van diepe woordkennis, het gebruik van educatieve games (Smart Toy) en Ratjetoe, een programma voor ouders van jonge blinde en slechtziende kinderen.

Voor het taal- en leesonderwijs op scholen voor speciaal onderwijs hebben we voor Onderwijskennis.nl een themapagina gevuld met de belangrijkste aanwijzingen voor deze sector, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek.

Heeft u een vraag over Ontwikkeling en stimulering en bent u benieuwd wat we voor u kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op via info@expertisecentrumnederlands.nl.

Projecten

Experimenteren met ict in het Speciaal Onderwijs (EXSO)

Het Expertisecentrum Nederlands was betrokken bij de uitvoering van de regeling EXSO: Experimenteren met ict in het Speciaal Onderwijs. De doelstelling van de regeling EXSO was antwoord te krijgen op praktijkvraagstukken die leven over de inzet van ict in het onderwijs. Hiermee stimuleert de regeling het verantwoord gebruik van ict in het onderwijs....

Doorlopende Leerlijnen Taal

Het Expertisecentrum Nederlands ontwikkelde de website Leerlijnen Taal waarop de aansluiting van tussendoelen en leerlijnen taal op de Referentieniveaus taal inzichtelijk is gemaakt. De website maakt in vier taaldomeinen de praktische vertaalslag van de referentieniveaus naar de al langer omschreven leerlijnen en tussendoelen van het Expertisecentrum...